Przenajświętszy sakrament.

Rozłam religijny, zerwanie jedności kościelnej. Określenie Rosjan będących w większości prawosławnymi.

Nazwa rapieru Gerwazego.

Zajęcie majątku na czas postępowania sądowego w celu zabezpieczenia spornej własności.

Ubranie chłopskie w dawnej Polsce. Siermięgi wykonane były przeważnie z grubego, lichego samodziału.

Sklepienie np. sklepienie niebieskie lub sposób konstrukcji. pomieszczenia o takiej konstrukcji, sklepione piwnice nazywano sklepem i używano do przechowywania żywności lub wina. To znaczenie jest obecne do dziś - miejsce przechowywania i sprzedaży towarów.

W dawnej Polsce stolnik był urzędnikiem nadwornym mającym nadzór nad stołem panującego. Wraz z innymi urzędami dworskimi przeobraził się w tytularny urząd ziemski.

Męskie okrycie chłopskie z sukna samodziałowego.

Na przełomie XVIII i XIX wieku były to wierzchnie okrycie męskie. Długi obcisły płaszcz, często z kilkoma kołnierzami.

Ktoś usynowiony, dziecko adoptowane, np. po zmarłych krewnych, i wychowywane jak własne.

Świąteczny, siódmy dzień tygodnia obchodzony rzez Żydów w sobotę.

Rodzaj białej broni siecznej, o zakrzywionej klindze. Szabla dla szlachcica była symbolem jego stanu. Np. nie wolno było nosić szabli mieszczaninowi. Było dużo odmian szabel. Do walki używano szabel tzw. czarnych, ceniono bardzo szable z damasceńskiej stali - demeszki albo damascenki. W czasie wystąpień uroczystych używano natomiast karabeli.

Nasyp ziemny służący jako zasłona przed ostrzałem nieprzyjaciela. Szańce służyły zazwyczaj za stanowiska ogniowe artylerii.

Robota pańszczyźniana przy naprawie lub budowie mostów, grobel i dróg. Zazwyczaj chłopi zobowiązani byli do odrobienia jednego dnia szarwarku w miesiącu.

Patrz: szabla.

Miękka i cienka czapka noszona zazwyczaj w łóżku dla ochrony przed przeciągami. Z języka niemieckiego: schlaf - sem, mutze - czapka.

Biała broń służąca do kłucia przeciwnika, o wąskiej, prostej klindze.

Dawna broń drzewcowa o obosiecznym grocie zaopatrzonym w esowato wygięte prety lub skrzydła wycięte w zęby. Szpontony w XVIII wieku były oznakami stopnia podoficerskiego. Zdobiono je wówczas herbami, monogramami albo napisami związanymi z regimentem.

Inaczej tromblon, garłacz lub gardłacz. Broń palna z charakterystycznie rozszerzoną lufą, służąca do strzelania siekańcami. Bardzo skuteczna w walce na bliską odległość.

Inaczej bagnet. Biała broń nakładana na lufę karabinu, służąca do walki wręcz. Początkowo bagnety wtykano w lufy karabinów, co uniemożliwiało równoczesne strzelanie. W XVIII wieku wprowadzono bagnety zaopatrzone w tuleje nakładane na lufę. Odtąd żołnierz mógł strzelać z nałożonym na broń bagnetem.

Pododział kawalerii, odpowiednik kompanii w piechocie.

Hełm mający dzwon półkulisty lub w kształcie wydętego stożka. Używany był przez husarię.Oryginalny twór polskiego płatnerstwa. Pierwsze szyszaki pochodzą z Turcji.

Wg Stanisława Pigonia chodzi o ognichę, chwast kwitnący na żółto. Inna interpretacja mówi, że pod nazwą świerzopa kryje się rzepak mający również żółte kwiecie.